Na području Brčko ditrikta povećao se broj dece koja imaju poremećaje u ponašanju, a što se manifestuje kroz neredovno pohađanje nastave, lutanju i agresivnosti.
Senka Petković, šef Službe psihosocijalne zaštite u Pododeljenju za socijalnu zaštitu Odeljenja za zdravstvo Brčko distrikta, kaže da je vidljiva razlika u odnosu na period od pre 10 godina kada je kroz saradnju sa ovom ustanovom broj registrovanih maloletnika i mentalno obolelih osoba bio znatno mani.
Pojašnjava da je usvajanjem Zakona o zaštiti i postupanju sa decom i maloletnicima u krivičnom postupku iz 2011. godine smanjen broj registrovanih maloletnika prema kojima se vodi krivični i prekršajni postupak, ali se istovremeno povećao broj dece sa kojom bi trebalo savetodavno raditi jer imaju poremećaje u ponašanju koja se manifestuju kroz neredovno pohađanja nastave, skitnju i agresivnost.
– Beležimo i povećan broj ljudi koji zbog dijagnoza koje imaju zahtevaju veće angažovanje porodice, stručnih lica i institucija poput Centra za mentalno zdravlje. U 2016. godini poslovna sposobnost je oduzeta za 12 lica, a već do sada u ovoj godini imamo pokrenute ili završene postupke za osam lica. Reč je o osobama koje se zbog mentalnih ili fizičkih obolenja ne mogu sami brinuti o sebi i moraju imati staraoce. To su lica koja su kao deca već bila registrovana kod nas, ali im se sticanjem punoletstva mora odrediti staratelj kako bi im se obezbedilo izdavanje ličnih dokumenta i nastavak lečenja. Osim njih to su i lica sa mentalnim porećajem. U ovoj kategoriji preovlađuju osobe od 40 do 60 godina starosti sa ozbiljnim obolenjima kojima su normalan život i rad onemogućeni zbog neuroza, psihoza ali i zbog obolenja uzrokovanih korišćenjem alkohola ili narkotika. U svim tim slučajevima radi se o promeni psihofizičkog statusta tih lica zbog čega se mora odlučivati o njihovoj poslovnoj sposobnosti – ističe Petkovićeva.
O razlozima i uzrocima ne mogu da govore, jer kako ističu nemaju ni vreme ni uslove da se bave analizama.
– Teško je to uklopiti u svakodnevni posao jer su to sve hitni postupci, u kojima morate biti veoma precizni u pogledu činjenica i rokova. Primetno je da je kod mentalnih obolenja malo onih koji su imali genetske predispozicije i da su to lica kod kojih su stečeni faktori, stres ili preopterećenost problemima, uticali na poremećaje ponašanja – ističe Petkovićeva.
Ako se izuzmu situacije u kojima se zbog uznemiravanja ili napada na drugo lice mentalno obelili uz asistenciju Službe prisilno smeštaju u bolnicu, porodice lica kojima je potrebna pomoć uglavnom se obraćaju ovoj ustanovi kada moraju ostvariti neko pravo.
– Pomoć se od nas uglavnom traži kada ta lica treba da izvade neki dokument ili se moraju pojaviti pred sudom, jer nisu u stanju da to sami urade. To govori o tome da porodice još uvek prikrivaju ovaj problem i obraćaju se za pomoć samo kada su prinuđeni – kaže Petkovićeva.
Prijave vršnjačkog nasilja su retke, od jednog do pet slučajeva godišnje.
– Do nas dolaze obaveštenja kada su prethodo iscrpljena sva sredstva koja imaju škole, odnosno policija. Oni uglavnom uspevaju da reše takve slučjeve bez većih posledica i zbog toga ih kod nas u poslednje vreme i nema – kaže Petkovićeva. Dodaje da se prema podacima kojima raspolažu vršnjačko nasilje najčešće dešavalo kod dece uzrasta od 13 do 15 godina.
Primetno je, kako navodi, da je kod dece mlađe od 14 godina veoma nizak prag tolerancije na frustracije zbog čega porodica, škola i nadležne službe trebaju pojačati savetodavni rad sa maloletnicima.
U Službi samo jedan zaposlen
Služba psihocijalne zaštite nadležna je za rad sa maloletnim prestupnicima, decom žrtvama i svedocima kivičnih dela, sa decom u predmetima nasilja u porodici.
Osim toga rade i sa licima sa mentalnim poremećajima ili sistemskim obolenjima, sa osuđenim licima.
Predviđeno je da Služba ima pedagoga, socijalnog radnika i psihologa ali poslednjih godinu dana u Službi radi samo specijalni pedagog koji je i šef. Nedavno je raspisan javni konkurs za prijem socijalnog radnika i psihologa.
