Koalicija za Sanu uputila je zahtjev Vladi RS, Ministarstvu za prostorno uređenje, građevinarstvo i ekologiju i Republičkom inspektoratu za hitno preispitivanje djelimičnog rješenja za građenje i ekološke dozvole i za obustavljanje radova, kao i zahtjev za raskid koncesionog ugovora i proglašenja Parka prirode Sana prema starom i novom Prostornom planu Republike Srpske do 2025.
Prema događajima koji su se dešavali u proteklih nekoliko mjeseci mogli smo vidjeti nezadovoljstvo građana prema nezakonitoj izgradnju MHE „Medna“. Na protestima gdje se pojavilo više stotina ljudi se glasno i jasno reklo NE izgradnji MHE na samim izvorima rijeke Sane. Tradcionalni izlet na izvore rijeke Sane gdje se okupilo preko 500 ljubitelja prirode je isto tako pokazao da je potrebno očuvanje ovakvog prirodnog naslijeđa i da je turizam grana privrede koja se mora i treba razvijati.
Koalicija za Sanu, koju čine 23 udruženja ljubitelja prirode i sporta, zajedno sa Opštinom Ribnik već šest godina pokušava da spriječi ovaj zločin protiv prirode i građana. Trenutno, Koalicija zajedno sa Opštinom Ribnik na sudu u Banjoj Luci ima pet tužbi protiv izgradnje navedene MHE koje čekaju presudu. Skupština opštine Ribnik je u decembru jednoglasno donijela odluku da se protivi izgradnji hidrocentrala na Sani.
Da podsjetimo, investitor “LSB Elektrane” iz Banjaluke (BiH/RS) pod okriljem “Interenergo” d.o.o. Ljubljana (Slovenija) vlasništva KI-KELAG INTERNATIONAL GmbH (Austrija), pokušava da izgradi malu hidroelektranu “Medna” na samim izvorima rijeke Sane. Izgradnju je započeo uprkos činjenici da je Prostornim planom Republike Srpske predviđeno da gornji tok rijeke Sane bude proglašen parkom prirode, a izvori Sane da budu pod strogim režimom zaštite zbog prirodnih i ambijentalnih vrijednosti. Vlada RS je usvojila Uredbu o klasifikaciji voda i kategorizaciji vodotoka, kojom je Sana svrstana u prvu kategoriju u RS.
Obrazloženje koje je Koalicija ovaj put navela kao preispitvanje dozvola i zaustavljanje građenja prenosimo u potpunosti:
“Prema Zakonu o zaštiti prirode (Sl. Glasnik RS 20/14) član 61. stav 5. „U periodu od uručenja do obavještenja iz stava 4. ovog člana do proglašenja područja zaštićenim, odnosno obustavljanja područja zaštićenim, stanje priorodnog područja ne smije biti pogoršano.“
Republički zavod za zaštitu kulturno-istoriskog i prirodnog nasljeđa RS je uradio stručno mišljenje za uspostavljanje prethodne zaštite Parka prirode „Sana“ još u novembru 2014. godine, stoga molimo da se gore navedeno preispita i zaustavi izgradnja do konačne odluke.
Za predmetni objekat MHE „Medna“ su podnesene dvije tužbe Okružnom sudu u Banja Luci od strane članica Koalicije za zaštitu Sane i to za:
-Djelimično rješenje za građenje br. 15-361-418/09 od 15.05.2013. godine,
-Ekološku dozvolu br. 15.04-96-226/12 od 20.03.2013. godine.
Pošto su dvije navedene tužbe još u sudskom prostuku i nije donesena nikakva presuda samim tim nije bilo moguće izdavanje građevinske dozvole za predmetni objekat MHE „Medna“, što dovodi do toga da su započeti radovi bespravno započeti.
Prema Zakonu o upravnom postupku (Sl. Glasnik RS 13/02) član. 255 stav 3, „Rješenje doneseno u upravnom postupku izvršava se kada postane izvršno. Prvostepeno rješenje postaje izvršno: 3) dostavljanjem stranci, ako žalba ne odlaže izvršenje“.
Kako u postupku gore navedene dvije tužbe učestvuje nekoliko organizacija iz Koalicije za zaštitu Sane prema Zakonu o upravnom postupku član 255. zadnja alinea „Ako se rješenje odnosi na dvije ili više stranaka koje u postupku učestvuju sa istovjetnim zahtjevima žalba bilo koje stranke spriječava izvršenje rješenja.“
Subvencijama za obnovljive izvore energije (u šta spada i MHE „Medna“) koje idu iz džepa građana se plaćaju i pretplaćuju ovakve koncesije i investicije, gdje je na dobitku jedino investitor, a narod i država na gubitku. To se ne odnosi samo na finansiski dio koji kao građani Republike Srpske plaćamo nego se odnosi i na dio koji se ne može novcem ni platiti, a to je čistoća i ljepota neke rijeke.
“Prema podacima o sunčevom zračenju na Balkanu, Bosna i Hercegovina raspolaže značajnim resursima energije sunčevog zračenja i to iznad evropskog prosjeka uz izuzetno povoljan sezonski raspored, što daje mogućnost za njeno efikasno i dugoročno korišćenje.” – stoji u zaključku elaborate Uticaj solarnih elektrana na elektroenergetski system BiH izrađen od strane Parsons Brinckerhoff Ltd ogranak u Beogradu, decembar 2014. god.
Iz gore navedenog vidimo da imamo potencijal za korištenje i drugih obnovljivih izvora energije koji nemaju negativan efekat niti štetne poslijedice za okolinu.
S poštovanjem,
Goran Krivić
Koordinator Koalicije za Sanu
+387 65 690 972
gorankrivic@gmail.com
